Hoe betaalbaar is een huis voor leerkrachten in Europa? Euronews vergeleek salarissen en vastgoedprijzen: in België (Vlaamse Gemeenschap) kost een huis van 100 m² 120 maandlonen. Ontdek de trends per land.
Euronews heeft berekend hoeveel maandsalarissen een leraar nodig heeft om een woning van 100 m² te kopen in verschillende Europese landen. Hiervoor werden gegevens van de OESO en Numbeo gebruikt.
Volgens een onderzoek uit 2023 van de Britse vakbond NASUWT speelt betaalbaar wonen een cruciale rol in de beslissing van leraren om in het onderwijs te blijven. Meer dan de helft (57%) van de ondervraagde leraren die een huis willen kopen, acht dit onhaalbaar met hun huidige salaris.
Hoe realistisch is het voor Europese leraren om een woning te verwerven? Euronews vergeleek lerarensalarissen en vastgoedprijzen in Europa en berekende hoeveel maandenloon nodig is voor een woning van 100 m² in 2023.
De schatting is gebaseerd op de wettelijke salarissen van leraren in het lager secundair onderwijs, zonder rekening te houden met hypotheekrentes. De volledige methodologie wordt verderop toegelicht.
Van de 24 onderzochte Europese landen is Ierland het meest betaalbaar voor leraren. Een woning van 100 m² kost er gemiddeld 106 maandsalarissen.
Ierland, Spanje, Nederland: relatief betaalbare landen
Naast Ierland kunnen leraren in enkele andere landen een woning kopen met maximaal 10 jaar salaris (120 maanden of minder). Dit geldt voor Spanje (112 maanden), Nederland (114 maanden) en België (Vlaamse Gemeenschap, 120 maanden).
Denemarken volgt met 126 maanden. In Luxemburg (145 maanden), Duitsland (157), Portugal (162) en Engeland (175) kost een woning minder dan 15 jaar salaris.
15 tot 20 jaar salaris in negen landen
In negen van de 24 landen ligt dit cijfer tussen 15 en 20 jaar. In Italië bedraagt het 191 maanden, gevolgd door Noorwegen (192) en Oostenrijk (203). In Frankrijk stijgt het naar 230 maanden.
Hongarije, Slowakije, Tsjechië: minst betaalbare landen
Hongarije is het minst betaalbare land, waar leraren ruim 35 jaar salaris (443 maanden) nodig hebben voor een woning van 100 m². Ook in Slowakije (398 maanden) en Tsjechië (383 maanden) overschrijdt dit 30 jaar.
Trends in betaalbaarheid van woningen voor leraren
Uit de analyse blijken twee duidelijke patronen in Europa:
Er is een kloof tussen Oost- en West-Europa, evenals een noord-zuidtegenstelling. Leraren in Noord- en Noordwest-Europese landen kunnen gemakkelijker een woning kopen.
Betaalbaarheid hangt niet alleen af van vastgoedprijzen, maar ook van lerarensalarissen. In sommige Westerse of Noordse landen compenseren hogere salarissen de dure vastgoedmarkt.
In Nederland kost een woning van 100 m² gemiddeld €495.411, maar het bruto maandsalaris bedraagt €6.425. Daardoor staat Nederland op de derde plaats qua betaalbaarheid.
In Hongarije zijn de woningprijzen relatief laag (€284.637), maar het bruto maandsalaris is slechts €967, waardoor het land het minst betaalbaar is.
"Voor jonge leraren, vooral in het zuidoosten en Londen, is een eigen woning onrealistisch zonder financiële steun van ouders," aldus Andrew Lifford van EDAPT.
Volgens de OESO bedraagt het nettomaandsalaris van leraren in Engeland €2.553. Na aftrek van belastingen en pensioenbijdragen blijft er weinig over om te sparen voor een aanbetaling.
Lerarentekort door dalende koopkracht
Uit het EU-rapport Education and Training Monitor 2023 blijkt dat minstens 24 EU-landen kampen met een lerarentekort, vaak door lage lonen en hoge werkdruk.
In veel landen houden de salarissen geen gelijke tred met de levensduurte. Volgens de OESO daalden de reële salarissen van leraren tussen 2015 en 2023 in 10 van de 22 onderzochte landen.
Uit het NASUWT-onderzoek blijkt verder dat 42% van de leraren hun sollicitaties laat beïnvloeden door woonkosten. Bijna driekwart (72%) vindt dat er te weinig betaalbare woningen zijn in hun regio.
Methodologie
Voor de salarisgegevens werd gebruikgemaakt van OESO-data uit 2023. De nettomaandsalarissen werden berekend met lokale nettolooncalculators.
De vastgoedprijzen zijn gebaseerd op Numbeo-data, vergelijkbaar met de methode van BestBrokers.com. De gemiddelde prijs per m² werd berekend op basis van verkoopprijzen binnen en buiten stadscentra.
Hypotheekrentes, gezinssituatie en andere persoonlijke factoren werden niet meegenomen. De schatting geeft enkel weer hoeveel maandsalarissen een leraar nodig heeft voor een woning, wat per regio en individu kan verschillen.
