De Europese Commissie roept op tot een dialoog over de groeiende watercrisis. Nieuwe rapporten tonen aan dat Europese rivieren, meren en zeeën nog steeds ernstig vervuild zijn.
De Europese Commissie start een dialoog met regeringen, het maatschappelijk middenveld en de industrie als reactie op de groeiende watercrisis. De nieuwste rapporten laten zien dat, ondanks enkele vooruitgang, de Europese zoet- en zeewateren nog steeds ernstig vervuild zijn. De Commissie heeft vandaag een pakket rapporten gepresenteerd waarin de uitvoering van drie belangrijke richtlijnen wordt beoordeeld: de Kaderrichtlijn Water, de Richtlijn Overstromingen en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie. Deze rapporten bevestigen de bevindingen van het Europees Milieuagentschap (EEA), waaruit blijkt dat slechts 37% van de Europese meren en rivieren voldoet aan de vereiste ecologische normen, terwijl meer dan twee derde wordt beïnvloed door overmatige chemische vervuiling.
De Commissie heeft erkend dat er een "implementatiekloof" bestaat, omdat EU-voorschriften niet altijd volledig zijn omgezet in nationale wetgeving of correct zijn gehandhaafd. Bijna 35 jaar na de goedkeuring van de Nitraatrichtlijn zijn de huidige maatregelen bijvoorbeeld nog steeds onvoldoende om de doelstellingen ervan te halen, ondanks het feit dat nitraten tot de meest gerapporteerde verontreinigende stoffen behoren en de belangrijkste oorzaak zijn van slechte waterkwaliteit in 17 lidstaten. Desondanks kiest de EU voor een coöperatieve aanpak met de lidstaten in plaats van onmiddellijke juridische stappen te ondernemen.
"Om deze kloof te dichten, zal ik een gestructureerde dialoog starten met elke EU-lidstaat om politieke momentum te creëren voor zinvolle veranderingen," zei milieucommissaris Jessika Roswall. Het doel van dit nieuwe proces is niet om schuldigen aan te wijzen, benadrukte Roswall, maar om een collectieve inspanning te initiëren om de aanhoudende watercrisis aan te pakken. "Te lang hebben we water beschouwd als een oneindige hulpbron – we moeten die mentaliteit veranderen," voegde ze toe. Gezien de immense druk op water door klimaatverandering, biodiversiteitsverlies en vervuiling – de drievoudige planetaire crisis – dringt het rapport er bij lidstaten en belanghebbenden op aan zich te richten op circulair waterbeheer en efficiëntie.
"We kunnen water niet langer als vanzelfsprekend beschouwen. We hebben werk te doen om tegen 2050 een waterbestendig Europa op te bouwen," aldus Roswall. Ondanks de wijdverbreide niet-naleving van de EU-milieuwetgeving op het gebied van waterkwaliteit, lijkt de Commissie terughoudend om inbreukprocedures tegen EU-regeringen te starten. "Wat we willen, is een goede implementatie – ons doel is niet om mensen voor de rechter te brengen," zei een hoge EU-functionaris, eraan toevoegend dat discussies met lidstaten zowel op technisch als politiek niveau plaatsvinden.
Het vandaag gepresenteerde rapport en de komende discussies zullen bijdragen aan een EU-strategie voor waterbestendigheid, die gericht is op het aanpakken van de steeds ernstigere overstromingen en droogtes die Europa de afgelopen jaren heeft getroffen. "Het algemene doel is duidelijk: de watercyclus – van land tot zee – is verstoord en moet worden hersteld. Er is dringend behoefte aan een geïntegreerde aanpak van waterbeheer," benadrukte Roswall. De commissaris wees ook op de noodzaak van meer investeringen, waarbij 86% van de stroomgebiedbeheerplannen financieringstekorten als een groot obstakel identificeren. "Financiering is een sleutelkwestie die ik in de waterbestendigheidsstrategie wil aanpakken," voegde ze toe.
Ze benadrukte ook de noodzaak van samenwerking op verschillende beleidsterreinen, aangezien waterbeheer nauw verbonden is met concurrentievermogen, landbouw, voedselzekerheid, oceaan gezondheid, visserij, crisispreventie en klimaatactie.
